زنگ زدن چیست؟ عوامل و راه های جلوگیری از زنگ زدگی
اصطلاح زنگ زدن به فرآیند اکسیداسیون فلزات گفته میشود. اکسیداسیون آهن و دیگر فلزات از طریق واکنش با اکسیژن و آب صورت گرفته و میتواند خسارات مالی بسیاری را به ما وارد کند. فرآیند زنگ زدگی را میتوانید در سازه های فلزی و فولادی ساختمان ها و کارخانجات صنعتی که در معرض رطوبت و اکسیژن قرار دارند مشاهده کنید.
استفاده از سازه های فلزی در بسیاری از پروژه های سالیان گذشته افزایش چشمگیری داشته است. همواره محافظت از سازه ها و تجهیزات فلزی از اهمیت بسیاری بالایی برخوردار است.
استفاده از محلول های ضد زنگ و یا استفاده از حلال زنگ آهن در مراحل اولیه میتواند از تخریب فلزات جلوگیری کرده و عمر مفید تجهیزات را افزایش دهد.
چگونگی زنگ زدن آهن
در صورت وجود دو عنصر آب و اکسیژن در کنار آهن فرآیند اکسید شروع شده و اکسید قرمز رنگی را بر روی فلز ایجاد میکند.
در این فٰرآیند الکترون ها از آهن به اکسیژن انتقال داده شده. وجود آب و رطوبت در کنار این ترکیب فرآیند اکسید را تسریع میکند.
اگر ساده بخواهیم بیان کنیم. بهترین راه برای جلوگیری از اکسید آهن ایجاد فاصله بین این ترکیبات است.
برای خرید رنگ ضد زنگ و دریافت مشاوره رایگان کلیک کنید
در ادامه به بررسی روش های جلوگیری و رفع زنگ زدگی خواهیم پرداخت.
انواع زنگ زدگی
زنگ آهن به دو دسته کلی تقسیم بندی شده. نوع اول زنگ زدگی با ایجاد یک لایه بر روی فلز زنگ زدگی پایداری را ایجاد کرده و از خوردگی لایه های زیرین جلوگیری میکند.
عمده نگرانی افراد برای ایجاد نوع دوم زنگ زدگی است. این نوع زنگ زدگی به سرعت به فلز نفوذ کرده و باعث شکستگی و از بین رفتن فلز خواهد شد.
طی واکنش های شیمیایی اکسید آهن باید به سرعت زنگ زدگی از روی سطح برداشته شود. در غیر این صورت با فرسودگی و گسترش زنگ زدگی تنها راه ممکن تعویض قطعات فلزی خواهد بود.
حفاظت از تجهیزات منطقی ترین راه بوده و جایگزینی تجهیزات میتواند ما را متحمل هزینه های بسیار کند.
عواملی که باعث زنگ زدن آهن میشود:
- آب و رطوبت
- دوده های صنعتی و شیمیایی
- مواد شیمیایی، اسیدی و قلیایی
- سایش و فرسایش
- جریان مواد
- فشار
- الکترولیز
- خزه در مناطق دریایی
- خاک رس
تجهیزاتی که در معرض زنگ زدگی هستند:
- تجهیزات حفاری
- دکل های نفتی و پتروشیمی
- لوله های انتقال گاز، نفت و میعانات پتروشیمی
- لوله های انتقال آب
- کشتی ها و تجهیزات دریایی
- دکل های مخابراتی و ارتباطی
- دیگ های بخار و روغن
- قطعات و تجهیزات صنعتی
روش های جلوگیری از خوردگی و زنگ زدگی فلزات
جلوگیری از ایجاد اکسید در فلزات قبل از هر موضوعی اهمیت بسیار بالایی دارد. به طور کلی پروژه هایی که در زمان اجرا موارد ایجاد اکسید را کنترل کرده و اقدامات پیشگیرانه را انجام میدهند، هزینه کمتری را نسبت به سایر افرادی که توجه ای به این موضوع ندارند پرداخت میکنند.
رایج ترین روش برای جلوگیری از اکسید آهن استفاده از ترکیبات شیمیایی برای پوشش دهی سطوح فلزی می‌باشد. این امر فلز و محیط هایی که فلز در آن قرار دارد را تا حد مطلوبی محافظت میکند.
پوشش دهی و نقاشی
ایجاد بک لایه پوشش بر روی سطح فلز با استفاده از رنگ صنعتی و یا وارنیش میتواند تماس فلز با اکسیژن و آب را به حداقل رسانده و در نتیجه فرایند زنگ زدن آهن را به تعویق اندازد. نقاشی یکی از مرسوم ترین روش های حفاظت از فلزات در پروژه های مسکنی برای حفاظت از سازه های فولادی می‌باشد. رنگ های ضد زنگ بهترین گزینه برای سازه های فولادی و تجهیزات فلزی به کار رفته در پروژه های مسکونی و تجاری است.
آلیاژ کردن
فرایند شیمیایی اکسید آهن در ترکیب آلیاژ فلز با اکسیژن و آب ایجاد میشود. حال میتوان با ترکیب آلیاژ آهن با سایر فلزات پایدار یا آلیاژ هایی که میتواند روند اکسید فلز را کاهش دهد از ایجاد زنگ آهن در تجهیزات و قطعات فلزی جلوگیری نماییم.
گالوانیزه کردن سطوح
یکی از قدیمی ترین روش های محافظت از سطوح گالوانیزه است. در این فرآیند روی مایع به عنوان پوشش حفاظتی بر روی فلز زیرین که عمدتا آهن و فولاد است، قرار میگیرد. آهن و فولاد دو جزء جدایی ناپذیر از تکنولوژی و صنایع پیشرفته در جهان امروز است. یکی از مهم ترین تهدید هایی که تجهیزات حساس صنعتی را تهدید میکند، خطر زنگ زدگی، اکسید و خوردگی است.
روش گالوانیزه در دو حالت گرم و سرد بر روی فلز اجرا شده و از فلز در برابر خوردگی و زنگ زدگی محافظت میکند.
کنترل رطوبت و جلوگیری از برخورد آب با فلز
اکسیژن موجود در مولکول های آب فلز را در سریع ترین زمان ممکن به مرحله اکسید می‌رساند. در محیط های مرطوب دریایی و ساحلی و همینطور تجهیزاتی که در معرض باران و فضای باز هستند مانند: خودرو ها، درب منزل، مخازن نگهداری صنعتی، لوله های انتقال مواد شیمیایی و آب بیشتر در معرض خوردگی قرار گرفته و تهدید میشوند.
تمیز کردن سطوح از دوده های شیمیایی و گردوخاک میتواند از انتقال رطوبت جلوگیری کند. همینطور در محیط های زیر زمین و انبار ها میتوان از رطوبت گیر استفاده کرد.
شستشوی زنگ آهن با حلال زنگ آهن
یکی از روش های جلوگیری از خوردگی بیشتر فلزات شستشو یه وسیله اسید های حلال اکسید آهن است. با تماس این اسید با اکسید آهن یک کمپلکس تولید شده و باعث حل شدن اکسید آهن میشود. در محیط های خانگی می توان از آبلیمو یا سرکه استفاده کرد.
هر یک از این موارد در شرایط گوناگون از اهمیت بالایی برخوردار بوده و باید با توجه به شرایط از آنها استفاده کرد. زنگ زدگی واکنش شیمیایی است که به سادگی اتفاق افتاده اما میتواند مشکلات بسیار و جبران ناپذیری را برای تجهیزات و صنایع ایجاد نماید.
به همین خاطر همواره باید به این موضوع توجه ویژه ای داشته و موارد کنترلی و پیشگیری را به موقع انجام دهیم. برای تهیه رنگ های ضد زنگ و یا رنگ های دریایی، ضد خزه میتوانید با کارشناسان ما در استاک صنعت ارتباط بگیرید.
