با توجه به اینکه سازه‌ها هم مانند بسیاری از ابزار مختلف نیاز به ساختار پوششی دارند، کولتار اپوکسی می‌تواند نقش مهمی در صنایع مختلف ایفا کند. سازه‌های متنوعی که برای قرارگیری در شرایط محیطی نامساعد ساخته می‌شوند، در معرض واکنش‌های محیطی قرار می‌گیرند و دچار آسیب می‌شوند. در نتیجه لازم است در ساختار بیرونی آن‌ها، از یک لایه محافظ استفاده شود تا سطح مقاومت سازه ارتقا پیدا کند.
کولتار اپوکسی چیست؟
در میان انواع ساختارهای پوششی، کولتار اپوکسی در قالب یک رنگ بر پایه رزین اپوکسی و حاوی قطران زغال سنگ است. این محصول با هدف به کارگیری در صنایع مختلف پالایشگاهی، دریایی و مواردی از این قبیل تولید می‌شود. رنگ کولتار اپوکسی دارای خصوصیات و ویژگی‌هایی است که آن را برای لایه سازی مناسب ساخته که می‌تواند به طور کامل، نقش عایق شیمیایی را برای سازه‌های مختلف بازی کند.
همچنین لازم به ذکر است که به سبب میزان محافظتی که به وسیله رنگ کولتار اپوکسی حاصل می‌شود، کاربردهای مختلف و گسترده‌ای برای آن قابل تعریف است. به طوری که بیشتر سازه‌های مربوط به صنایع مختلف، نیاز به پوشش کولتار اپوکسی دارند تا مقاومت بیشتری در برابر عوامل محیطی داشته باشند.
ویژگی‌های کولتار اپوکسی
کولتار اپوکسی ماده شیمیایی‌ای است که به دلیل خاصیت چسبندگی‌ای که دارد، می‌تواند روی سطوح مختلف و سخت قرار بگیرد. در نتیجه از پوشش کولتار اپوکسی در صنایع مختلف برای سازه‌های فلزی، بتنی و موارد این چنینی استفاده می‌شود.
از مهم‌ترین ویژگی‌هایی که می‌توان در رابطه با پوشش کولتار اپوکسی مطرح کرد، مقاومت بالای آن در برابر شرایط محیطی نامساعد است. این شرایط نامساعد محیطی شامل رطوبت، واکنش‌های شیمیایی با ذرات هوا و مواد شیمیایی مختلف است. در نتیجه برای افزایش مقاومت یک سازه در برابر این دسته از شرایط، از پوشش کولتار اپوکسی استفاده می‌شود.
این دسته از رنگ‌ها، در برابر گازهای خورنده هم مقاومت بالایی دارند و می‌توانند از سازه‌های در تماس با این گازها محافظب کنند. به همین دلیل در صنعت پتروشیمی از پوشش کولتار اپوکسی جهت مقاوم سازی لوله‌های عبور گازهای شیمیایی، استفاده می‌شود.
مقاومت مکانیکی بالا، ویژگی مهم دیگری است که می‌توان در رابطه با رنگ کولتار اپوکسی مطرح نمود. منظور از مقاومت مکانیکی، در رابطه با رفتارهای کلی ماده و خصوصیاتی چون سختی و استحکام آن است. به همین دلیل می‌توان از پوشش کولتار اپوکسی در قالب یک لایه مقاوم یاد کرد که در برابر نیرو‌های مختلف، می‌تواند استحکام بالایی از خود بروز دهد.
از دیگر ویژگی‌های رنگ کولتار اپوکسی، می‌توان به مقاومت سایشی آن اشاره کرد. در نتیجه به سادگی دچار آسیب نمی‌شود. در این حالت از سازه در برابر خراشیدگی محافظت می‌شود.
انعطاف‌پذیری و مقاومت در برابر ضربه هم از دیگر خصوصیات قابل توصیف پوشش کولتار است که مانند دیگر ویژگی‌های آن، در قالب مزیت قابل بررسی می‌باشد. در واقع تمامی ویژگی‌هایی که در رابطه با این محصول مطرح شد، نشان از مقاومت بالای آن دارند که می‌تواند سبب مقاومت سازه شود. با توجه به این خصوصیات، می‌توان کاربردهای متنوعی را برای این محصول تعریف کرد که در ادامه مهم‌ترین انواع این کاربردها آورده شده است.
کاربردهای پوشش کولتار در صنعت
سازه‌های مختلفی وجود دارند که نیاز به مقاومت در برابر عوامل محیطی دارند تا بتوانند وظیفه خود را به درستی انجام دهند.
-
استفاده از کولتار اپوکسی برای لوله‌ها
یکی از کاربردهای پوشش کولتار که می‌توان گفت بیشتر از دیگر موارد شاهد آن هستیم، در رابطه با عایق سازی لوله‌های مدفون در خاک است. در خاک ممکن است رطوبت بالایی وجود داشته باشد که به مرور زمان سبب خوردگی لوله‌ها شود. به همین دلیل لوله‌هایی که درون خاک قرار می‌گیرند، حتما باید به وسیله کولتار اپوکسی پوشیده شوند تا این لایه مقاومتی از تخریب و تجزیه آن‌ها جلوگیری کند.
-
استفاده از کولتار اپوکسی در تجهیزات و سازه‌های دریایی
کاربرد دیگری که متناسب با ویژگی‌های پوشش کولتار است، در رابطه با استفاده از آن در سازه‌ها و تجهیزات دریایی است. در حقیقت با توجه به اینکه این دسته از موارد همواره در مجاورت آب قرار دارند، باید نسبت به آن عایق شوند تا با آب واکنش ندهند. در حقیقت واکنش سازه‌های مختلف دریایی با آب، سبب خوردگی آن‌ها می‌شود و مقاومت آن‌ها را کاهش می‌دهد.
از جمله سازه‌هایی که با هدف ضدآب شدن، به وسیله کولتار اپوکسی پوشیده می‌شوند، می‌توان به لنگر، زنجیر و مخازن تعادل کشتی‌ها اشاره کرد که مدت زیادی را در آب سپری می‌کنند. به خصوص که آب دریا عموما شور است، می‌تواند آسیب بیشتری هم وارد کند که با استفاده از پوشش کولتار اپوکسی، سازه‌های دریایی در معرض آب شور، عایق سازی می‌شوند.
-
استفاده از کولتار اپوکسی در مخازن نگهداری مواد شیمیایی
مواد شیمیایی هم از جمله دیگر عوامل خوردگی و تخریب هستند که مقاومت سازه‌های مختلف را تحدید می‌کنند. به همین دلیل برای افزایش مقاومت مخازن نگهداری این دسته از مواد، از پوشش کولتار اپوکسی استفاده می‌شود. با اینکار ترکیبات شیمیایی داخل مخزن، نمی‌توانند آسیبی به دیواره‌های داخلی آن وارد کنند و وارد واکنش‌های شیمیایی شوند.
-
استفاده از کولتار اپوکسی در مخازن تصفیه فاضلاب و پساب صنعتی
در تولید مخازن مربوط به فاضلاب مختلف شهری و صنعتی، از پوشش کولتار استفاده می‌شود تا مخزن دچار واکنش و تخریب نشود. این رنگ می‌تواند مقاومت این دسته از مخازن را تا حد زیادی افزایش دهد و از تخریب آن جلوگیری کند.
علاوه بر مواردی که گفته شد، می‌توان کاربردهای متنوع دیگری هم مطرح نمود که بیشتر برای کارخانه‌های صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرند. چرا که مواد شیمیایی و فاضلاب حاصل از تولید انواع محصولات، می‌توانند آثار خورندگی از خود به جای بگذارند که باید از طریق عایق، از لوله‌ها و مخازن مختلف، حفاظت شود.
مسئله مهمی که در رابطه با رنگ کولتار اپوکسی مطرح می‌شود، در خصوص مضر بودن آن برای محیط زیست است؛ از این رو اصلا نباید در مسیرهای مربوط به آب شرب از این رنگ استفاده شود. به همین دلیل کاربرد کولتار اپوکسی عموما در حوزه صنعتی قابل بررسی است. همچنین لازم به ذکر است که پوشش کولتار اپوکسی حتما باید دور از تابش نور مستقیم خورشید باشد.
نکات مهم در استفاده از کولتار اپوکسی
_با توجه به اینکه کولتار اپوکسی یک محصول صنعتی است که در خود ترکیبات شیمیایی دارد، لازم است هنگام استفاده از آن، از دستکش‌های صنعتی و ماسک مناسب استفاده کنید.
_توجه داشته باشید که رنگ کولتار اپوکسی مانند هر محصول صنعتی دیگری، می‌تواند اشتعال زا باشد و خطر آتش سوزی برای آن تعریف می‌شود. در نتیجه نسبت به محل قرار گیری آن توجه کافی داشته باشید و از قرار گیری آن در برابر جرقه، حرارت و شعله خودداری کنید.
_حدالامکان از استفاده این رنگ در فضای بسته خودداری کنید و از استنشاق بخارات حلال این رنگ پرهیز کنید.
